• 25.08.2015
  • 3336 defa okundu
(1919-1970)

Mili mücadecilerimizden Rahmetli Polat Kadir Turfani tam bundan 45 yıl önce Ağustos ayı içerisinde vefat etmiştir.Onun öz vatanı Doğu Türkistan’da Rus ve Çin hakimiyetine yürüttüğü 10 yıllık mücadelesinden sonra muharecette geçirdiği 21 yıllık döneminde milli faaliyetlerde başlamasında önemli rol oynamıştır,gazetecilik ve tarihçi sıfatıyla meydana getirdiği eserleri bugün hala kaynak eser olarak kullanılmaktadır.

Polat Kadiri Urumçi vilayetine bağlı Qutubi nahiyesinde 1919 yılında dünyaya geldi babası Qadir Ahun fakir bir çiftçiydi,çocukluk döneminde ailesinden almış olduğu vatan perverlik ve Rus propagandalarına karşı koyarak geçmiştir.Taşkent’te çıkan ŞARQ HAQIQATI isimli uygurca mecmua(1949) yılındaki sayılarında Polat Kadir’in bazı eserlerini tenkit edip onu emperyalistlerin satıcısı diyerek damgalamak isteselerde o yazılarında milliyetçilik ve vatanperverlik ruhunu en üst seviyede dile getirmiştir.

Polat Kadir Urumçide devrin en yüksek okulu olan ‘Şarqi Türkistan Darulmuallmini’en yüksek derecede bitirdikten sonra 1941 yılında hükümetin yayın organı olan ŞİNCAN gazetesinin Uygur’ca ve Kazak’ça bölümlerinde muharrir olarak işe başladı kısa süre içinde çalışkanlığıyla yazı işleri müdürlüğüne kadar yükseldi.

1943 yılın’da Şarki Türkistan’da yürütülen devlet kadrolarından milliyetçilerin tasviyesinden Polat beyde Urumçi hapishanelerinde 6 aylık bir dönem geçirmeye mecbur kalmıştır.Bu yıllarda Rus ve Çinlilere karşı halkın şiddetli baskılarından sonra Polat bey serbest bırakıldı tekrar eski görevine döndü,bu süre zarfında milliyetçilik hareketlerinde en faal dönemi olmuştur.1949 yılında Çinlilerin hakimiyetine geçen Doğu Türkistan’da artık sancılı dönem başlamıştı fikir ve dava arkadaşları olan Mehmet Emin Buğra ve İsa Yusuf Alptekin ile birlikte hicret ederek Keşmir’de 3 yıl kalmıştır.

1966 yılındaAlman’yaya gidene kadar İstanbul Üniversitesi Dil Tarih Fakültesinde Sinoloji bölümünde okutman olarak görevine devam etmiştir,Alman’yadan yayın yapan Azatlık radyosunun Uygurca bölümünde vatan görevine devam etti

Polat Kadir’i 26.08.1970 günü kalp hastalığı neticesinde hayata gözlerini yummuştur.

Merhumun cemiyetçilik sahasında çalışmaları neticesinde 1950 yılında Keşmirde kurulan ‘Şarki Türkistanlı Mülteciler komitesi’nin baş katipliğini,1960 yılında Türkiye’de kurulan’Şarki Türkistan Muhacirler Cemiyeti’nin kurucusu ve baş katipliği olarak hayatının son anına kadar vatan mücadelesinden geri kalmamıştır.

Doğu Türkistan Kültür ve Dayanışma Derneği olarak vatan için mücadele eden büyüğümüzü rahmetle yad ederken mücadelenin sonuna kadar süreceğini bilmesini isterdik.

ESERLERİ:

Ülke Tarihi.Doğu Türkistan tarihine dair 2 ciltlik eser 1947-Urumçi

Erk Şıarı.1948 Urumçi

Doğu Türkistan’ın son yüzyıllık tarihi.(Merhum bu eseri bitiremeden vefat etmiştir)

Doğu Türkistan:Çin Müstemlekesi,1960 İstanbul

Makaleler,hikayeler ve tercümeler.Merhum ayrıca ‘Çobankır’,’Milli Türkistan’mecmualarında makaleler yazıyordu. 

  • Kaynak:
  • Etiketler: