Uygur Türklerinin Türkiye’ye seyahatini yasakladı

Uygur Türklerinin Türkiye’ye seyahatini yasakladı
Çin hükümeti, Uygurların yurtdışına çıkışını sert şartlara bağlıyor. Pekin hükümeti Türkiye gibi “hassas” addedilen ülkelere seyahatlere yasak getirdi.
Çin hükümeti, uluslararası hukukun tanıdğı seyahat özgürlüğünü ihlal ederek, Uygurların yurtdışına çıkışını sıkı kurallara bağlıyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (Human Rights Watch) raporuna göre, Sincan dışında yaşayan bazı Uygurlar, ancak sıkı denetimler altında Sincan’ı ziyaret edebiliyor ancak bu ziyaretlerin esas amacı, Pekin yönetiminin kamuoyuna “normalleşme” mesajı vermesi.
2016’da başlayan “Terörle Mücadele Operasyonu” (Strike Hard Campaign) kapsamında, Uygurların pasaportları topluca elinden alındı, yurtdışıyla iletişim kuranlar hapse atıldı. Son yıllarda kısmi bir esneme olsa da, çoğu kişi seyahat hakkını hala kullanamıyor.
SEYAHAT SINIRLAMALARI VE ZORUNLU BELGELER
Sincan’da yaşayan Uygurlar, yurtdışına çıkmak için resmi makamlara seyahat amacını detaylandıran belgeler sunmak zorunda. Aile ziyareti için başvuranlardan, yurt dışındaki yakınlarından davet mektubu, iş ve ikamet bilgileri gibi belgeler talep ediliyor.
Ancak seyahat izni alanlar da sıkı denetimlere tabi tutuluyor. Yetkililer, yurt dışında insan hakları aktivistleriyle görüşmemeleri ve Çin hükümetine eleştiride bulunmamaları konusunda uyarıyor. Ayrıca, şartlara uymayanların aile bireyleri ve kefilleri cezalandırılabiliyor. Seyahat sırasında belirlenen bir memur, gündelik hayatlarıyla ilgili bilgi topluyor ve dönüşlerinde sorguya çekiliyorlar.
SEÇİLİ ÜLKELER VE RESMİ TURLAR
Uygurların sadece belirli ülkelere seyahat etmelerine izin veriliyor. Kazakistan gibi sınırlı sayıda ülkeye gitmelerine izin verilirken, Türkiye gibi “hassas” addedilen ülkelere seyahat yasaklanıyor. Bazı Uygurlar, daha “güvenli” olduğu gerekçesiyle, Çin Komünist Partisi’ne bağlı Sincan Birleşik Cephe Çalışma Departmanı tarafından organize edilen resmi turlara katılmayı tercih ediyor. Ancak bu turlar sırasında, katılımcılar sıkı bir gözetim altında tutuluyor, propaganda faaliyetlerine zorlanıyor ve ailelerini ziyaret etmek için yetkililerden izin almak zorunda kalıyor.
PASAPORT POLİTİKALARI VE YURTDIŞINDAKİ UYGURLARIN KARŞILAŞTIĞI ZORLUKLAR
Çin hükümeti, Uygurların pasaport alım sürecini bilinçli olarak zorlaştırıyor. 2016’dan bu yana binlerce Uygur’un pasaportu iptal edilerek el konuldu. Yurtdışındaki Uygurlar içinse vize alma süreci uzun ve karmaşık bir hale getirildi.
Bazı Uygurlar, yıllarca ayrı kaldıkları aile üyeleriyle ancak üçüncü ülkelerde buluşabiliyor. Örneğin, bir Uygur kadın, annesiyle sekiz yıl sonra, annesinin ancak iş gerekçesiyle izin alabildiği bir ülkede görüşebildi. Ancak annesi, Çin’e dönmediğı takdirde aile mallarının el konulacağı tehdidiyle karşı karşıya kaldı.
ULUSLARARASI HUKUKA AYKIRI POLİTİKALAR
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Çin hükümetinin Uygurlara yönelik bu baskıcı politikalarının, uluslararası hukuka aykırı olduğuna dikkat çekiyor. Çin’in, Uygurların seyahat özgürlüğünü engellememesi, yurtdışındaki Uygurlara baskı uygulamaktan vazgeçmesi ve diasporayı susturmaya yönelik transnasyonel baskı politikalarına son vermesi gerektiği belirtiliyor.