• 30.08.2019
  • 3743 defa okundu

Ermenistan tarafından Azerbaycan’ın Hocalı şehrinde Azerbaycanlılara karşı yapılan soykırımdan 27 yıl geçmesine rağmen, Türkiye Hocalı Soykırımı’nı tanımıyor.

Ermenistan’ın, 1992 yılının 25 Şubat’ını 26 Şubat’ına bağlayan gece, Dağlık Karabağ’ın Hocalı şehrine girerek sivilleri hedef aldığı saldırıda, resmi rakamlara göre 63’ü çocuk, 106’sı kadın, 70’i yaşlı olmak üzere 613 Azerbaycanlı hayatını kaybetti, 500’e yakın sivil ağır yaralandı ve 1.270’den fazla kişi de esir alındı. 25 Şubat 1992’den itibaren Hocalı’ya üç koldan saldıran Ermenistan, Sovyet Kızılordusunun 366’ıncı Motorize Alayı’nın bütün araçlarını kullanarak şehri iki saat boyunca top ve tank ateşine tuttu. Yapılan otopsi ve incelemelerde cesetlerin birçoğunun insanlık dışı muameleye maruz kaldığı ve işkence görerek öldürüldüğü anlaşıldı. Aralarında Ermeni gazetecilerin de bulunduğu yabancı basın mensupları, katledilen Azerbaycanlıların kafa derilerinin yüzüldüğünü, gözlerinin oyulduğunu ve birçoğunun başının kesildiğini aktardı.

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: foto muhabir Halid Asgarov

Türkiye Cumhuriyeti’nin Olağanüstü ve Tam Yetkili Azerbaycan Cumhuriyeti Büyükelçisi Erkan Özoral, Eurasia Diary‘nin Hocalı Soykırımı’nın Türkiye’de tanınmaması ile ilgili sorusunu yanıtladı.

Sayın Büyükelçi, Azerbaycan’da bir çok insanı düşündüren bir soruyu sormak istiyorum: Türkiye ve Azerbaycan kardeş ülkeler ama Türkiye Hocalı Soykırımı’nı devlet seviyesinde tanımıyor. Bu konuda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde konuşuldu ama sonuç olarak Türkiye, Hocalı’da yaşanan vahşeti devlet seviyesinde tanımıyor. Bu yaşananlar hakkında siz ne söyleyebilirsiniz?

“Bakın Yukarı Karabağ Azerbaycan’ın olduğu kadar, bizim de problemimiz. Hocalı’da yaşanan katliam bizim için de Azerbaycan’da yaşanan acıyı ortaya çıkarmıştır. Hocalı’yı her sene 26 Şubat’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde düzenlenen özel bir oturumda anılmaktatır. Türkiye’de Hocalı ile ilgili parklar açılmıştır, anma törenleri yapılmaktadır. Anmak için çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Hocalı’da katledilen bütün kardeşlerimiz bizim de soydaşlarımızdır. Dolayısıyla Hocalı konusunda biz Azerbaycan’dan hiç bir zaman farklı düşünmüyoruz, Hocalı’da yaşanan acılar bizim için de aynı derecede ağır acılardır. Ve bu acıların bir an önce dindirilmesi için, bir an önce gerekli adımların atılması gerktiğini düşünüyoruz. Bizim Azerbaycan’dan bu konuda hiç bir farkımız yoktur.”

Hocalı’da yaşananlar Pakistan, Meksika, Kolombiya, Çek Cumhuriyeti, Bosna Hersek, Honduras, Peru, Ürdün, Panama, Romanya, Slovenya, Cibuti, Guatemala, Paraguay, Sudan ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nca ‘soykırım’ veya ‘katliam’ olarak tanınıyor.

Hocalı Soykırımı’nı, ABD’de 22 eyalet meclisi, Birleşik Krallık’ta İskoçya yaşananları ‘katliam’ olarak gören kararları kabul etmiş durumda.

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

1993 yılında BM Genel Kurulu, Ermenistan’ı kınadı. BM Güvenlik Konseyi de 822 sayılı kararla, Ermenistan’dan işgal ettiği Azerbaycan topraklarını terk etmesini istedi. Azerbaycan topraklarının yüzde 20’si halen Ermeni işgali altında bulunuyor.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) üyeleri “Ermeniler tüm Hocalı sakinlerini katletti” ifadesinin yer aldığı bir bildirgeye imza attı.

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: foto muhabir İlgar Cafarov, Azertac

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı – Minsk Grubu, 1996 yılında Erivan’ı kınayarak, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesini talep etti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 22 Nisan 2010 tarihli kararında, Hocalı’da yaşananlar, savaş suçları veya insanlık aleyhine suçlarla eşdeğer eylemler olarak görüldü. Ancak henüz resmi bir karar alınmış değil.

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Rus gazeteci Victoria İvleva

Azerbaycan’ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Lahey Adalet Divanı gibi uluslararası hukuk kurumları nezdindeki girişimleri devam ediyor.

Hocalı’da yaşananlar, 1949 Cenevre Sözleşmelerinin, Birleşmiş Milletlerin (BM) Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşmesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi gibi çok sayıda sözleşmenin ciddi ihlali anlamına geliyor.

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Türkiye-Azerbaycan ilişkileri yüksek seviyede, çok boyutlu ve stratejik düzeydedir. Türkiye, 30 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Cumhuriyeti’ni 9 Kasım 1991’de tanıyan ilk devlet olmuştur. Azerbaycan Türkiye’deki en büyük yabancı yatırımcı ve Türkiye de Azerbaycan’da petrol dışı sektörlerde en büyük yabanı yatırımcı konumunda. Birlikte Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı, TANAP, STAR gibi birçok dev projeler gerçekleştirdiler. 

Türkiye, Yukarı Karabağ çatışmasının Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü ve egemenliği çerçevesinde, barışçıl yollarla biran önce çözüme kavuşturulması için AGİT Minsk Grubu’nun bir üyesi olarak girişimlerini sürdürmektedir.

Kardeş ülke Türkiye Cumhuriyeti’nin, Azerbaycan’ın kanayan yarası olan Hocalı Soykırımı’nı devlet seviyesinde tanıyacağına umut ediyoruz.

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Rus gazeteci Victoria İvleva

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: foto muhabir İlgar Cafarov, Azertac

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: foto muhabir Halid Asgarov

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: foto muhabir Halid Asgarov

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: foto muhabir Halid Asgarov

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: foto muhabir Halid Asgarov

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Hocalı Soykırımı: Ermeniler tarafından vahşice işkence yapılmış bayan

Hocalı Soykırımı – Telif hakkı: Frederique Lengaigne, Reuters

Tebriz Abbasov

Bakü Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Ekonomi Fakültesi öğretim üyesi, gazeteci-yazar

Ek kaynaklar: justiceforkhojaly.org, euronews, mfa.gov.tr

  • Kaynak: https://ednews.net/tr/news/analytical-wing/384504-kardes-turkiye-hocali-soykirimini-neden-devlet-seviyesinde-tanimiyor
  • Etiketler: Hocalı Soykırımı,Ermenistan, Azerbaycan,Yukarı Karabağ,Pakistan, Meksika, Kolombiya, Çek Cumhuriyeti, Bosna Hersek, Honduras, Peru, Ürdün, Panama, Romanya, Slovenya, Cibuti, Guatemala, Paraguay, Sudan ve İslam İşbirliği Teşkilatı