• 1.12.2019
  • 2289 defa okundu

Avustralya Stratejik Siyaset Enstitüsü’nün Memleketler arası Siber Siyaset Merkezi, birçok Çinli teknoloji şirketinin Sincan Uygur Özerk Yeri’nde etik olmayan davranışlarda bulunduklarını ortaya koydu. Rapora nazaran, aralarında tanınan görüntü paylaşım pratiği TikTok’un çatı şirketi ByteDance ve Huawei üzere şirketlerin de olduğu pek çok Çinli teknoloji devi, Komünist Parti’nin Uygur Müslümanlarına yönelik sert siyasetine ve pratiklerine direkt destek veriyor.

Çin hükümeti ile teknoloji devleri arasındaki temasa dair rapor, TikTok‘un bir makyaj medyası çektiği sırada Çin’in Uygur Müslümanlarına yaptığı zulümden bahseden Amerikalı bir gencin hesabını kapatmasından birkaç gün sonra geldi. 17 yaşındaki Afgan asıllı Amerikalı Feroza Yüce’nin hesabına sansür uygulayan TikTok, medyanın yerküre çapında viral olmasının akabinde özür dilemiş ve Aziz’in hesabını yine etkin hale getirmişti.

Sincan İnternet Polisi, geçen yıl TikTok’un Çin’deki versiyonu Douyin ile ‘kamu güvenliği ve içtimaî idare modeli’ ismi altında iş birliği yapmaya başlamıştı. Eksperler, tanınan tatbikin memleket umumunda polis teşkilatlarının “nüfuz ve güvenilirliğini” teşvik etmek kritik bir değere sahip olduğunu belirtiyor.

ByteDance sözcüsü Anna Wang, kolluk kuvvetlerinin içtimaî medya pratiklerinde hesap açabileceğini; fakat ByteDance’in “gözetim ile ilgili hiçbir eser yahut hizmet üretmediğini, işletmediğini yahut yaymadığını” söylüyor. Son yılların en tanınan içtimaî medya pratiklerinden biri olan TikTok, şu ana kadar yerküre çapında 1 milyardan çokça indirildi ve bunun yaklaşık 100 milyonu ABD’de gerçekleşti. Platformun pahası ise şu anda 75 milyar dolar civarında.

Söz konusu raporda, Komünist Parti’ye destek veren Çinli teknoloji devlerinden kimilerinin münhasıran yapay zeka (AI) ve gözetim teknolojilerinde yerküreye öncülük ettiği tabir ediliyor. Otoriteriterleşmeye ve kişilerin özgürlüğünü engellemeye yönelik gözetim teknolojileri geliştiren şirketlerin globalleşmesiyle birlikte, bu tehlikeli sistemlerin dünyaya yayılacağına dikkat çeken rapor, laf konusu şirketlerin ekseriyetle Çin devleti tarafından finanse edildiğini belirtiyor.

Raporda ayrıyeten kimi ABD Kongre üyelerinin, bilhassa Z kuşağı arasında dehşetli bir popülerliğe sahip olan görüntü paylaşım platformu TikTok’un ulusal güvenlik riskleri yaratıp yaratmadığını tespit etmeleri için Amerikan istihbarat servislerini vazifeye çağırdığından bahsediliyor. Hatırlayacağınız üzere ABD Lideri Donald Trump, geçtiğimiz mayıs ayında Çinli teknoloji devi Huawei’yi kara listeye almıştı. Washington hükümeti, Çin devleti ve ordusu ile yakın bağları olduğuna inanılan şirketin, 5G teknolojisi aracılığıyla ulusal güvenliği riske atacak haberlere erişebileceğini düşünüyor.

Raporda Huawei’in Sincan’daki Çin güvenlik organlarıyla yaptığı kapsamlı ve direkt çalışmaların birçok kanıtı bulunuyor. Sincan Uygur Özerk Kesimi’nin idaresinden sorumlu hükümet, Huawei’in Kamu Güvenliği Bürosu ile birlikte, yeni bir akıllı polis çağının kapısını açacağını ve daha inançlı ve daha akıllı bir topluluk kurmaya yardımcı olacağını söylüyor.

Şirket ayrıyeten geçen yıl Sincan Uygur Özerk Kesimi’nin başşehri Urumçi’de inovasyon laboratuvarı kurmak için Kamu Güvenliği Bürosu ile mutabakat imzalamıştı. Mutabakat kapsamında Karamay ve Kaşgar kentlerinde polisler için gözetim araçları geliştiren Huawei, kanunların dışına çıkmadığını argüman ediyor. Her şeye karşın, Huawei’in ABD ile varoluşsal bir savaşa girdiği şu periyotta, Komünist Parti ile yakın bağlarına dair ortaya çıkan yeni deliller, şirketi daha da sıkıntı duruma düşürebilir.

Cevdet Demirer

  • Kaynak: https://shifttekno.com/haber/tiktok-ve-huawei-uygurlara-karsi-cin-hukumeti-ile-birlikte/index.html
  • Etiketler: Doğu Türkistan’Çin,Uygur,TikTok, Huawei,Avustralya, Sincan Uygur Özerk,Douyin ,Donald Trump,Karamay , Kaşgar